Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Lathyrus niger & Erodium chium

fotò
fotò
Jaisso(-negrejanto)

Lathyrus niger

Fabaceae Leguminosae

Nom en français : Gesse noicissante.

Descripcioun :
Aquesto jaisso, coumuno dins lis uba, trachis dins li blachiero e faio de nòsti colo e en basso mountagno. La planto èi bèn drecho emé uno cambo carrado mai pas alado. Li flour soun vióuleto, pièi viron à bluio pèr veni negro coume li dusso un cop maturo.

Usanço :
Li racino soun couneigudo pèr sarra li car e faire pissa. S'aprèn qu'es esta trouba d'arbutosido (o arbutino) qu'es un anti-baterian urinàri. L'arbutosido esclargi peréu la pèu (en empachant l'acioun de la tirousinaso).

Port : Grando erbo
Taio : 15 à 90 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Lathyrus
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae

Ordre : Fabales

Coulour de la flour : Vióuleto
Petalo : irregulièro
Ø (o loungour) flour : 10 à 15 mm
Flourido : Printèms - Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à juliet

Liò : Blachiero - Faio - Pinedo
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Eurasiatico
Ref. sc. : Lathyrus niger (L.) Bernh., 1800

fotò
fotò
Frisoun(-de-Chios)

Erodium chium

Geraniaceae

Àutri noum : Aguïeto, Aguïo.

Nom en français : Bec-de-grue de Chios.

Descripcioun :
Aquéu frisoun trachis dins li tepiero seco pas trop liuen de la mar. Douno proun d'èr à Erodium malacoides, mai èi pu pichot, dins li mémi coundicioun, dins tóuti si partido. Se recounèis à si fueio que soun bèn entaiado au mitan (fotò), à si flour souvènt (mai pas toujour) pu claro, quàsi blanco, e à si fru madur pu long (> 35 mm) e sènso rego.

Usanço :
Li fueio dèvon èstre manjadisso cruso o cuecho coume pèr soun cousin, lou frisoun, Erodium malacoides.

Port : Erbo
Taio : 3 à 6 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an

Gènre : Erodium
Famiho : Geraniaceae


Ordre : Geraniales

Coulour de la flour : Vióuleto
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms Autouno - Ivèr

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 50 m
Aparado : Noun
Óutobre à jun

Liò : Mar - Tepiero seco
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Eurimediterrano
Ref. sc. : Erodium chium (L.) Willd., 1794

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
ges
ges
ges
C
R
ges
ges
ges

Lathyrus niger & Erodium chium

R
ges
C
C
C
C
C
R

Coumpara Jaisso(-negrejanto) emé uno autro planto

fotò

Coumpara Frisoun(-de-Chios) emé uno autro planto

fotò